https://youtu.be/CTrar8okEYc

#EP12 เราอาจเคยเจอเวลาที่เห็นราคาอะไรบางอย่างมันดูไม่สมเหตุสมผลเอาซะเลย บางทีก็แพงจนน่าตกใจ ทั้งที่ดูแล้วไม่น่าจะแพงขนาดนี้ หรือบางทีก็ถูกจนน่าสงสัย
.
แล้วทำไมตลาดบางช่วง ราคาที่ควรจะทำให้เราเข้าใจสังคมถึงกลับไม่มีคำตอบจากความเป็นจริง หรือจริง ๆ แล้วมันไม่ได้ผิดที่ราคา แต่ผิดที่เงื่อนไขบางอย่างในสังคมของเราที่มันกำลังหายไป
.
ใน The Theory of Moral Sentiments
สมิธย้ำว่า มนุษย์จะอยู่ร่วมกันได้ก็ต่อเมื่อยังมีความยุติธรรม ความไว้เนื้อเชื่อใจ และการปฏิบัติต่อกันที่ทำให้เรารู้สึกว่ามันยังแฟร์อยู่ ถ้าความรู้สึกพื้นฐานแบบนี้เริ่มสั่นคลอน ระบบไหน ๆ ก็จะเริ่มรวนตามไปด้วย
.
พอมาใน The Wealth of Nations
สมิธชวนดูอีกโลกหนึ่ง คือโลกที่ผู้คนจำนวนมากตัดสินใจพร้อมกันโดยไม่ได้รู้จักกันเลย แต่กลับสร้างระเบียบบางอย่างขึ้นมาเองตามธรรมชาติ ระเบียบนี้แหละที่ทำให้ราคาเป็นสัญญาณที่พอเชื่อถือได้ และทำให้ตลาดจัดการทรัพยากรได้โดยไม่ต้องมีใครสั่ง
.
แต่ระเบียบที่ว่า มันจะเกิดขึ้นได้ก็ต้องมีเงื่อนไขบางอย่าง ไม่ว่าจะเป็นความโปร่งใส กติกาที่ไม่ถูกแทรกแซง และเสรีภาพที่จะให้คนตัดสินใจได้ด้วยตัวเอง เมื่อไหร่ที่เงื่อนไขเหล่านี้ไม่สามารถทำงานได้ ราคาก็จะเริ่มเพี้ยนทันที และตลาดจะจัดระเบียบตัวเองไม่ได้
.
พอเอาทั้งสองเล่ม มาทำความเข้าใจร่วมกันจะเห็นว่า
เล่มแรก มนุษย์ต้องปฏิบัติต่อกัน ด้วยความเป็นธรรม
เล่มสอง ตลาดจะทำงานได้ ก็ต้องมีความเป็นธรรม
.
สุดท้ายแล้ว ตลาดไม่ได้พังเพราะราคาไม่ดี แต่มันพังเพราะ เงื่อนไขความร่วมมือของมนุษย์ ที่สมิธพูดถึงตั้งแต่เล่มแรก กำลังถูกกัดกร่อนลดทอนลงทีละนิดโดยที่เราไม่รู้ตัว
.
คำถามจึงไม่ใช่ว่าราคาเท่านั้นเท่านี้แค่ไหนถึงจะแฟร์ แต่คือเรายังไว้ใจระเบียบตามธรรมชาติที่สังคมสร้างขึ้นเองได้มากแค่ไหน และอะไรบ้างที่กำลังทำให้ราคาซึ่งเป็นภาษาของสังคม สะท้อนความจริงได้น้อยลงกว่าเดิม

#TheTheoryOfMoralSentiments
#TheWealthOfNations
#AdamSmith
#SystemOfNaturalLiberty

EP11/14 เข้าใจสังคมผ่านราคา Price as Information
https://youtu.be/fzjCZ55cH0A
จาก The Theory of Moral Sentiments
สู่ The Wealth of Nations
ตัวเลขบนป้ายสินค้าที่เรียกว่า “ราคา” มันไม่ได้บอกแค่ว่าของถูกหรือแพง แต่เบื้องหลังตัวเลขนั้น คือข้อมูลที่สะท้อนการตัดสินใจและความต้องการของคนทั้งสังคม ว่าทรัพยากรไหนกำลังขาดแคลน หรือสิ่งไหนที่ผู้คนกำลังให้ความสำคัญ

EP นี้เราจะมาแกะรอยความหมายของ ราคา ในทางเศรษฐศาสตร์และศีลธรรม ว่าราคามันได้ซ่อนร่องรอยการต่อรอง การจัดสรรทรัพยากรที่มีจำกัดและแรงขับเคลื่อนของมนุษย์เอาไว้ยังไง โดยไม่ต้องมีใครมาออกคำสั่ง

#TheTheoryOfMoralSentiments
#TheWealthOfNations
#AdamSmith

#MarketPrice #NaturalPrice #ราคาตลาด #ราคาที่ควรจะเป็น #ข้อมูลของสังคม #PriceAsInformation #เศรษฐศาสตร์คลาสสิก #MoralPhilosophy #TheWealthOfNations #DivisionOfLabour #InvisibleHand #EconomicSignals #Siamstr #Bicoin

The Moral Foundations of Money
ศีลธรรมกับเงินที่เราใช้กันทุกวัน EP10/14

https://youtu.be/ZEqgu6aqSfg

จาก The Theory of Moral Sentiments
สู่ The Wealth of Nations

EP นี้จะชวนดูว่า ถ้าเงินไม่มีศีลธรรมหนุนอยู่เลย
เงินที่เราใช้ทุกวันจะยังน่าเชื่อถืออยู่ไหม

#TheTheoryOfMoralSentiments, #TheWealthOfNations, #AdamSmith, #Money, #MoralFoundationsOfMoney, #EthicsAndEconomics, #MoralPhilosophy, #SubjectiveValue, #Justice, #Trust, #FinancialEthics, #เศรษฐศาสตร์, #ศีลธรรมของเงิน, #เงินและศีลธรรม, #ความยุติธรรม, #ความเชื่อใจ, #ระบบเศรษฐกิจ, #เศรษฐศาสตร์สำหรับคนทั่วไป, #Siamstr, #Bitcoin

ถ้าไม่มีการแบ่งงานกันทำ ถ้าเราไม่แลกเปลี่ยนอะไรกันเลย ระบบเศรษฐกิจจะหน้าตาเป็นยังไงหนอ



จากคลิป EP8 และ EP9 ผมเริ่มจากการฉายภาพให้เข้าใจความรู้สึกภายในใจคนก่อน ตามแบบที่ อดัม สมิธ เขียนไว้ในหนังสือเล่มแรกของเขาที่ชื่อว่า The Theory of Moral Sentiments เล่มที่เขาใช้อธิบายว่ามนุษย์คิดยังไง รู้สึกยังไง เวลาอยากให้คนอื่นเห็นคุณค่าเรา
แล้วค่อยไปต่อใน The Wealth of Nations ว่าเมื่อใจเราคิดแบบนี้แล้ว พอเอาไปเชื่อมกับในระบบเศรษฐกิจมันจะกลายเป็นแบบไหน

EP8 ทำไมเราถึงเริ่มแบ่งงานกันทำ
EP9 ทำไมเราถึงยอมแลกเปลี่ยนสินค้ากัน

สองตอนนี้ดูเหมือนเป็นคำถามเชิงปรัชญา เกี่ยวกับธรรมชาติของมนุษย์ในการร่วมมือและการแลกเปลี่ยนกัน ที่เอาไปอธิบายเป็นผลลัพธ์ทางเศรษฐกิจที่เป็นจุดเชื่อมของหนังสือสองเล่มของสมิธ
จากความรู้สึกภายในใจ ที่อยากมีค่าในสายตาคนอื่น
สู่งานที่เราทำ และของที่เราเอาไปแลกเปลี่ยนกันในชีวิตจริง
(ชุดนี้มีถึง EP14 เมื่อเสร็จแล้วจะรวม EP8-EP14 เป็นคลิปยาวไปลงช่อง Right Shift ครับ)

========== ทำไม ทำไม ทำไม ===========

ทำไมผมถึงต้องศึกษาสมิธ ถามเองตอบเองแหละ เออ! ส่วนตัวผมคิดว่าก่อนจะไปแตะเรื่องแนวคิดของ คาร์ล เมงเงอร์ หรือเศรษฐศาสตร์สำนักออสเตรียน ที่พูดถึงการกระทำของมนุษย์ (Human Action) ผมรู้สึกว่าตัวเองยังต้องกลับมาดูพื้นฐานกันก่อนว่า เวลาที่มนุษย์ตัดสินใจเลือกทำอะไรหรือให้คุณค่ากับอะไรสักอย่าง มันมีเหตุผลหรือธรรมชาติของการเลือกนั้นยังไงจากภายในจิตใจของมนุษย์

ผมเลยเลือกที่จะเริ่มจากตำราของสมิธ ซึ่งก็ไม่ได้มองว่าเป็นคำตอบสุดท้ายอะไร แค่รู้สึกว่ามันน่าจะพอช่วยให้เราเห็นภาพได้ว่า มนุษย์คิดยังไง รู้สึกยังไง เวลาอยากให้คนอื่นเห็นค่าเรา หรือเวลาเราพยายามจะทำในสิ่งที่เราคิดว่ามันแฟร์ มันยุติธรรมแล้วสำหรับเรา นั้นก็คือคลิปซีรี่ย์ชุดแรกนั้นเอง https://youtu.be/btNUoSU-EI4

พอมีภาพแบบนี้อยู่ในหัวแล้ว ผมก็เลยอยากชวนเพื่อน ๆ ไปต่อกันที่เล่มที่สองของสมิธ ที่หลายคนรู้จัก The Wealth of Nations แล้วถึงค่อยค่อยขยับไปถึงสำนักออสเตรียน ว่าเมื่อเราเห็นภาพในใจคนแบบนี้แล้ว พอไปศึกษาแนวคิดในโลกเศรษฐศาสตร์ มันจะช่วยให้เราเห็นอะไรได้ชัดขึ้นบ้าง

ปล.มันอาจไม่ใช่แนวทางที่ถูกต้องที่สุดสำหรับทุกคน แค่เป็นวิธีที่ผมลองใช้กับตัวเองแล้วคิดว่าเผื่อมันอาจจะเป็นจุดเริ่มต้นสำหรับคนที่สนใจเรื่องเดียวกัน
จะเขร้! ว่าจะสั้นๆ ขอบคุณที่ให้เกียรติอ่านจนจบครับ

#AdamSmith, #CarlMenger, #TheTheoryOfMoralSentiments, #TheWealthOfNations, #AustrianEconomics, #SubjectiveValue, #HumanAction, #MoralPhilosophy, #PoliticalEconomy, #EconomicThought, #HistoryOfEconomicThought, #FromTMSToWN, #UnderstandingHumansFirst, #EconForEveryone, #PhilosophyAndEconomics,#Bitcoin ,#Siamstr

https://youtu.be/FfDuSRiLXss

https://youtu.be/_q9BA02JaEw

EP 9/14 ทำไมเราถึงแลกเปลี่ยนกัน The Human Propensity to Exchange
จาก The Theory of Moral Sentiments สู่ The Wealth of Nations
ทุกครั้งที่เราแลกของอะไรกับใคร มันไม่ใช่แค่การแลกของกันไปมา
แต่มันคือความพยายามของมนุษย์ที่จะให้คนอื่นเห็นคุณค่าเรา
EP นี้จะเล่าถึงเหตุผลว่าทำไมมนุษย์ถึงอยู่ไม่ได้ถ้าไม่มีการแลกเปลี่ยน

https://youtu.be/_q9BA02JaEw

#AdamSmith, #TheWealthOfNations, #TheTheoryOfMoralSentiments, #Exchange, #Trade, #การแลกเปลี่ยน, #ตลาด, #เศรษฐศาสตร์, #ปรัชญาเศรษฐศาสตร์, #HumanNature, #MarketEconomy, #ClassicalEconomics, #JustEconomics, #EconForEveryone #Siamstr #bitcoin

EP8/14 | Adam Smith’s Division of Labour: Ordinary Jobs, Extraordinary Wealth

https://youtu.be/FfDuSRiLXss


#AdamSmith, #TheWealthOfNations, #TheTheoryOfMoralSentiments, #DivisionOfLabour, #DivisionOfLabor, #ClassicalEconomics, #PoliticalEconomy, #MarketEconomy, #FreeMarket, #Specialization, #Productivity, #WorkAndWealth, #EconomicThought, #HistoryOfEconomics, #MoralPhilosophy, #PriceSystem, #EconomicEducation, #EconForEveryone, #EconExplained, #PhilosophyAndEconomics #Siamstr #bitcoin

แว่นตา...เข็มทิศ...ชีวิต...ทางเลือก

เคยรู้สึกมั้ยครับว่า เรากำลังมองโลกต่างจากคนอื่น เหมือนใส่แว่นตาคนละแบบ เห็นภาพคนละมุม บางคนมองโลกสวยงาม บางคนมองโลกโหดร้าย บางคนมองโลกแสนสับสน...นั่นแหละครับ "ปรัชญา"



หลายคนอาจมองว่า ปรัชญาเป็นเรื่องไกลตัว เป็นเรื่องของนักคิด นักปราชญ์ อยู่ในตำราเล่มหนา แต่จริงๆ แล้ว ปรัชญาอยู่รอบตัวเราและใกล้ตัวเรามากกว่าที่คิด เพราะมันคือเข็มทิศที่นำทางชีวิต มันคือระบบความคิด ชุดความเชื่อ และค่านิยมหรือคุณค่าที่เรายึดถือ ซึ่งส่งผลต่อทุกการตัดสินใจ ทุกการกระทำ และสุดท้ายก็คือชีวิตของเราเอง

นั่นหมายความว่า ทุกวันนี้ เรากำลังเลือกว่าจะเป็นมนุษย์ที่ใช้ชีวิตอย่างมีสติ มีเหตุผล และมีความรับผิดชอบต่อการกระทำของเราหรือไม่ หรือจะเป็นแค่ทาสของอารมณ์ ของความเชื่อและความงมงาย...?

ลองนึกภาพดูนะครับ ถ้าเข็มทิศของเราชี้ผิดทิศ มันจะพาเราไปถึงจุดหมายได้ยังไง การเลือกปรัชญาที่ผิดพลาด ก็เหมือนการใช้เข็มทิศที่ผุพัง และในที่สุดปลายทางนั้นก็คือความล้มเหลวหรือความทุกข์ยาก

ปรัชญาที่มีเหตุผล ใช้การคิดวิเคราะห์กับความรับผิดชอบ คือเข็มทิศที่แม่นยำที่สุดที่จะนำทางเราไปสู่ชีวิตที่ดีงาม ชีวิตที่มีอิสระมีความหมายและมีคุณค่า
เหตุผล คือแสงสว่าง นำทางเราไปสู่ความจริง ช่วยให้เรามองเห็นโลกในอย่างที่มันเป็น โดยไม่ถูกบิดเบือนด้วยอคติ อารมณ์ หรือความเชื่อแบบผิดๆ ในขณะเดียวกันความเชื่อที่ผ่านการไตร่ตรองด้วยเหตุผลบนพื้นฐานของความจริง ก็สามารถเป็นรากฐานที่มั่นคงให้กับชีวิตและเป็นแรงผลักดันให้เราก้าวไปข้างหน้าได้ การคิดวิเคราะห์คือเครื่องมือที่ทรงพลัง ช่วยให้เราเข้าใจปัญหาอย่างลึกซึ้ง มองเห็นเหตุและผลเพื่อหาทางแก้ไขได้อย่างมีประสิทธิภาพ ส่วนความรับผิดชอบคือการยืนหยัดในความเป็นมนุษย์ คือการยอมรับผลของการกระทำของเราทั้งดีและไม่ดีนั้น ที่จะส่งผลต่อตัวเราและคนรอบข้าง ซึ่งเป็นหนทางสู่ "อิสรภาพ" ที่แท้จริง

ในทางกลับกัน ปรัชญาที่ปฏิเสธเหตุผล ปล่อยให้อารมณ์ความเชื่อที่งมงายหรืออำนาจภายนอกครอบงำ ก็เหมือนเข็มทิศที่มันพัง มันก็จะพาเราไปสู่ความหายนะ ชีวิตที่ไร้สติไร้จุดหมายและการตกเป็นทาสของผู้อื่น

ชีวิตเรา เราเลือกได้ เลือกที่จะใช้ชีวิตแบบมนุษย์ที่คิดเป็น ใช้เหตุผลเป็นหลักในการตัดสินใจ หรือจะใช้ชีวิตแบบไร้สติ ปล่อยให้อารมณ์ ความเชื่อความงมงายมาควบคุม แต่อย่าลืมว่าอารมณ์เป็นส่วนหนึ่งของเรา การทำความเข้าใจและจัดการกับอารมณ์ จึงมีความสำคัญอย่างยิ่งในการนำทางชีวิตเราให้ไปในทิศทางที่ดีงาม

เลือกปรัชญาของคุณอย่างชาญฉลาด
เพราะนั่นหมายถึงคุณกำลังเลือกเส้นทางชีวิตของคุณเอง

#ปรัชยาส้ม